Art deco. Het is een term die ons zo bekend in de oren klinkt. En die we associëren met luxe en met kleurrijke ontwerpen en kunstwerken. Toch is de term pas sinds 1966 in gebruik. Met de komst van het boek Art Deco of the 20s and 30s (1968) van de Britse historicus Bevis Hillier is ‘art deco’ als benaming écht gemeengoed geworden.
Vader van art deco
Daarvoor sprak men bijvoorbeeld van Jazz Style, Jazz Modern of Style Poiret. Die laatste benaming verwijst naar de Parijse modeontwerper Paul Poiret (1879-1944), ook wel de ‘vader’ van deze stroming genoemd. In het Gemeentemuseum Den Haag is nu een expositie rondom Poiret en art deco te zien.
Vernieuwer van de mode
Paul Poiret is een van de grote vernieuwers van de mode aan het begin van de 20ste eeuw. Weg met het korset voor vrouwen, zei hij. Zijn invloed reikte in die tijd veel verder dan de modewereld alleen. Als een van de eerste moderne couturiers streefde hij naar een ‘totaalkunstwerk’.
Omringd door kunstenaars
De modeontwerper omringde zich met kunstenaars, vormgevers en architecten. Denk bijvoorbeeld aan Raoul Dufy en Man Ray. Poiret werkte met hen samen bij de ontwikkeling en promotie van zijn creaties. Ook bewonderde hij het – moderne – werk van kunstenaars als Brancusi, Robert Delaunay en (de Nederlandse) Kees van Dongen.
Snoepwinkel
De tentoonstelling in Gemeentemuseum Den Haag draait om de ontwerpen van Poiret. Maar de museumzalen bieden plaats aan meer dan alleen mode. Met schilderkunst, beeldhouwwerken, juwelen, prenten, fotografie en film worden de kledingstukken in hun context geplaatst.
Het geheel oogt als een snoepwinkel voor liefhebbers van de Franse – luxe – variant van de art deco-stroming. Het gebruik van kostbare materialen als ivoor, marmer en exotisch houtsoorten laat zien dat deze stukken alleen voor de happy few bereikbaar waren.
Plezieren, behagen en verfraaien
Ondanks de avantgardistische basis die aan art deco ten grondslag lag, was het ‘een burgerlijke stroming die bedoeld was om te plezieren, te behagen en te verfraaien’. Dat schrijft museumdirecteur Benno Tempel in de bijbehorende, zeer lezenswaardige tentoonstellingscatalogus. En daarin is deze kunststroming meer dan in geslaagd. Art deco weet meer dan 100 jaar later nog steeds te behagen en (mode)ontwerpers te inspireren. De tentoonstelling Art Deco Paris in Gemeentemuseum Den Haag is een feast for the eyes. Nog te zien tot en met 4 maart 2018.
TIP 1: Koop de bijbehorende catalogus Art Deco Paris, uitgegeven door Gemeentemuseum Den Haag en Waanders Uitgevers
TIP 2: Op 28 december 2017 is er voor een klein gezelschap een rondleiding over deze tentoonstelling
(Bron: uitgave ‘Art Deco Paris’)
© Tekst: Monsieur Plusfours 2017
SMAAKT DIT NAAR MEER? MELD JE DAN AAN VOOR ONZE GRATIS NIEUWSBRIEF!
‘Chez Poiret’, cover van Les Modes, met ontwerpen van Paul Poiret, getekend door Georges Barbier, april 1912, Gemeentemuseum Den Haag
