In hippe tijdschriften zoals Apartamento zien interieurs er niet langer gestyld uit. Een beetje rommelig mág zelfs tegenwoordig. Misschien heeft dat met de economie te maken, oppert Oof Verschuren (1967). ‘Waarom is een stad als Berlijn nu zo populair? Omdat zij een bepaalde eenvoud heeft. En dat past weer bij het huidige economische klimaat. Want Fendibanken en gedesigned fingerfood bijvoorbeeld voelen niet meer als van deze tijd. Waar het om draait is een lekker bord eten en een goed glas wijn, plus een kratje om op te zitten. Dan zijn we al tevreden; als het maar gezellig is. Tot onze verrassing past het kookboek Home made heel goed in die sfeer. Zelf brood, jam en likeur maken. Een soort hippiegevoel.’

‘Lekker knakkie’
Dat ‘ongestylde’ vind je ook terug in de foodfoto’s van Verschuren. ‘We wilden een dik kookboek met heel veel beelmateriaal maken,’ zegt de fotograaf. ‘Daarmee viel fotograferen in een studio af, want dat was te veel geregel geweest. Bovendien: door een studiobelichting zouden de foto’s een te gestylde, nouvelle cuisine-achtige uitstraling krijgen. ‘Zo kookt Yvette niet. Wel met finesse overigens, maar eenvoudig, met aandacht.’Met diezelfde instelling ging Verschuren aan het werk. ‘Simpelweg fotograferen met wat er is. Een beetje knakkie, zeg maar: een bordje op tafel, op een stoel of voor het raam om het zonlicht te vangen. En als dat licht er niet is, de foto wat langer belichten. Of bijlichten met een lampje of kaarsje. Zo geven we de foto’s een gevoel mee dat past bij Yvettes manier van koken: een bepaalde gezelligheid, lol hebben in koken. Bovendien was het fotograferen voor ons thuis, in onze eigen omgeving, zo ook goed vol te houden.’

Verbrande stukjes
Bij het zien van de foto’s moet de lezer zin krijgen om het gerecht te maken. Het beeld moet er verzorgd uitzien, maar er mag tegelijkertijd iets ‘onafs’ in zitten. Verschuren: ‘Dat maakt het echt. En dat is ook wat het boek wil vertellen: het is leuk, lekker en makkelijk om te koken; en doe er vooral niet te ingewikkeld over. Als een gerecht voor de foto wat verbrande stukjes bevatte of iets dunner gesneden was dan we hadden bedacht, dan was dat zo. Het ging sowieso op de foto. Want zou je dit eten weggooien en opnieuw beginnen, terwijl je vrienden aan tafel zaten? Nee toch?’

Met die manier van fotograferen zou een gerecht er op het bord van de thuiskok ook hetzelfde moeten uitzien als in het boek, zegt Verschuren. Retoucheerwerk op de foto’s is er ook nauwelijks aan te pas gekomen. ‘Hoogstens is de kleur soms wat bijgewerkt.’

Spelenderwijs
Home made, het eerste kookboek, is spelenderwijs ontstaan. ‘Toen Yvette het plan had opgevat een kookboek te maken, lag het voor de hand dat ik de (food)fotografie zou doen, ook al had ik nog nooit iets op dit gebied gedaan.’ En hij voegt eraan toe: ‘Het zou ook zijn eer te na zijn geweest als iemand anders het beeld zou verzorgen.’

Het echtpaar heeft een lange aanlooptijd genomen. Ze zijn gewoon begonnen, met in het achterhoofd dat het boek vooral niet te stylish moest worden. Gerechten werden alvast op de gevoelige plaat vastgelegd. ‘En als we tijdens een vakantie iets zagen waarvan we dachten: dit is leuk voor een boek, dan haalde ik de camera tevoorschijn,’ zegt Verschuren.

Over de eerste drie hoofdstukken hebben fotograaf en kookboekenschrijver driekwart jaar kunnen doen, want er was noch een tijdsplanning, noch een uitgever. Niet veel later onmoetten ze uitgever Martin Fontijn, van Fontaine Uitgevers, en al snel lag er een contract.

Rolverdeling
Hoe is de rolverdeling? ‘Op het moment dat we een gerecht vastleggen, maken we de foto ook echt samen. Yvette bepaalt mede de compositie en geeft suggesties om het beeld iets hoger of lager te nemen. We zijn allebei redelijke ego’s, maar het gaat op een enkele strubbeling na altijd goed.’

‘Als wij iets niet mooi vinden, krijgt het geen plek in het kookboek. We zijn onze eigen artdirector. Het is heerlijk dat we samen met zo veel plezier zulke leuke projecten kunnen doen. En dat Yvette ook nog eens de illustraties voor de boeken maakt en het geheel vormgeeft.’

Parijs
De Amsterdammers Van Boven en Verschuren zijn vaak in Parijs te vinden, waar ze ook een woning hebben. ‘We vinden het fijn om er te zijn; daarom speelt de helft van Home made zich hier af. Evenals Italianen en Spanjaarden zijn Fransen veel meer bezig met eten. Dat inspireert ons. En al die mooie gevels, straten, belettering van de restaurants… Het is er allemaal net wat visueler dan in Nederland. De foto’s die ik hier geschoten heb, maken het boek en het verhaal ook wat internationaler.’

Yvette op de foto
‘Ja, dat doet ze waanzinnig goed!’ zegt Verschuren als de foto’s van de schrijfster herself in de kookboeken ter sprake komen. ‘In al haar boeken vertelt Yvette over haar eigen eetherinneringen. Dan wil je er als lezer ook een koppie bij zien; iets wat de uitgever ook graag wilde. In het begin vond Yvette het doodeng om gefotografeerd te worden. Ik snap het wel, want ik sta nu zelf in het nieuwe boek Zomer. Het is niet het allerleukste, maar het gaat haar makkelijker af dan een jaar geleden.’

‘Ze is natuurlijk een beetje stoere tante; geen Nigella Lawson die met een vinger in haar mondhoek op elke pagina van een kookboek staat. Dat past niet bij Yvette. De momenten dat ze recepten test, leg ik vast. Ze weet dus dat er camera op haar gericht is, maar ze gaat niet poseren. Het moet echt ongedwongen.’

Zo’n foto mag best ook een grapje bevatten. Zo moest de kookboekenschrijfster voor appelcider kilo’s appelen in een keukenmachine fijnmalen. ‘Op een gegeven moment is dat zwaar werk en dat laten we ook zien. Yvette trekt dan een gek gezicht op de foto. Het hoeft niet allemaal zo poeslief.’

ELKE MAAND CULINAIR- EN PARIJSNIEUWS IN DE BUS? MELD JE AAN VOOR DE GRATIS MAANDELIJKSE NIEUWSBRIEF!

Ontwikkeling
In Zomer ziet Verschuren een ontwikkeling. ‘Qua fotografie is echt een heel mooi boek geworden. Het ligt dicht bij Winter, maar het is, zoals de titel al zegt, lichter en luchtiger. Winter is niet somber, maar wel ingetogener qua kleur en stemming. Ik verwacht dat Zomer het goed zal doen.’

‘Het eerste boek, Home made, hebben we heel onbevangen gemaakt. We dachten: als het ooit uitgegeven gaat worden, is dat fantastisch. Die onbevangenheid is echt, maar is ook heel moeilijk drie boeken lang vast te houden. Plus: je wordt ook beter – ik had daarvoor nog nooit bordjes gefotografeerd – en je probeert jezelf toch steeds te verbeteren. Ook al hebben we alles op dezelfde manier gedaan (zelfs met de screensaver van mijn laptop heb ik gerechten bijgelicht), Zomer en Winter zijn wat gestileerder geworden. Toch is de fotografie in beide boeken er niet minder oprecht door. ‘

Van hobby naar werk
Het culinaire fotografiewerk is begonnen als een soort hobby, maar dat is het allang niet meer. Het is werk geworden, aldus Verschuren. Al was het maar omdat de productie van de boeken Winter en Zomer een strak productieschema kende. Desondanks ziet Verschuren het als iets wat hij erbij doet. ‘Ik doe het met dezelfde overgave en hetzelfde gevoel als mijn andere werk, maar ik doe het niet voor een carrière, zoals veel foodfotografen dat dagelijks doen. Ik wil niet de rest van mijn leven bordjes fotograferen. Begrijp me niet verkeerd, maar daarin vind ik niet genoeg uitdagingen. Wel in reclame- en modefotografie.’

Ondertussen hebben uitgevers hun ogen op zijn culinaire fotowerk gericht. Verschuren heeft al verschillende aanbiedingen gehad – en om genoemde reden afgeslagen. ‘Al zeg ik niet bij voorbaat nee als er een leuk plan komt waarbij ik veel zeggenschap heb over het eindresultaat en eigen baas ben. Maar zo’n groot project als bijvoorbeeld Home made, dat zoveel energie kost, dat kan ik alleen samen met Yvette doen.’

© Mister McCool – Zestz  2012 Foto: kookboek ‘Zomer’